Bệnh tim mạch là bệnh lý thường gặp, có thể để lại hậu quả nghiêm trọng thậm chí ảnh hưởng tính mạng của người bệnh. Bệnh tim mạch ngày càng trở nên phổ biến và đang có xu hướng trẻ hóa. Phát hiện bệnh sớm để có hướng điều trị kịp thời là cách hiệu quả hạn chế tiến triển của bệnh, giúp người bệnh nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường.
1. Định nghĩa
Bệnh tim mạch do các rối loạn của tim và mạch máu gây suy yếu khả năng co bóp của tim. Bệnh tim mạch bao gồm bệnh nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não (đột quỵ), bệnh động mạch ngoại biên, bệnh thấp tim, bệnh tim bẩm sinh, rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp tăng (huyết áp cao) và suy tim.
Bệnh tim mạch có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp. Bệnh thường không thể chữa khỏi hoàn toàn, đòi hỏi sự điều trị và theo dõi cẩn thận (thậm chí là suốt đời), tốn kém nhiều chi phí.
2. Nguyên nhân
Các nguyên nhân chính của bệnh tim mạch chủ yếu là liên quan đến các thói quen sinh hoạt hằng ngày và hầu hết các bệnh tim mạch có thể phòng ngừa bằng cách thay đổi các yếu tố nguy cơ, hành vi này. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh lý tim mạch như:
Bệnh tim mạch do nhiều nguyên nhân gây ra, đặc biệt là liên quan đến các thói quen sinh hoạt hàng ngày, như:
- Hút thuốc lá: Chất Nicotine và Carbon monoxide có trong thuốc lá chính là nguyên nhân gây co thắt các mạch máu, xơ vữa động mạch.
- Chế độ ăn uống nhiều muối, chất béo và cholesterol.
- Ít vận động, hoạt động thể dục thể thao.
- Thừa cân, béo phì.
- Căng thẳng kéo dài có thể làm hỏng các động mạch và làm trầm trọng thêm các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim.
- Tăng cholesterol máu gây hình thành các mảng xơ vữa động mạch.
- Tăng huyết áp có thể dẫn đến xơ cứng và dày thành các động mạch, thu hẹp các mạch máu.
- Đái tháo đường: Bệnh tim là một biến chứng nguy hiểm của bệnh đái tháo đường.
- Tuổi tác cao tăng nguy cơ hẹp động mạch, suy yếu hoặc phì đại động mạch.
- Yếu tố gia đình (trong gia đình đã có người mắc bệnh tim).
3. Các bệnh tim mạch thường gặp
a. Bệnh mạch vành
Bệnh tim mạch vành là bệnh do mạch máu vành tim bị nghẽn bởi các mảng xơ vữa. Tình trạng này khiến cơ tim bị thiếu dưỡng khí và gây ra các cơn đau thắt ngực. Đặc biệt, nếu tần suất cơn đau ngày càng tăng, cường độ càng nặng có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và các tổn thương vĩnh viễn ở tim.
b. Bệnh động mạch ngoại biên
Bệnh gồm có 2 thể: Bệnh Buerger – viêm thuyên tắc mạch máu (xảy ra ở bệnh nhân trẻ tuổi, nghiện thuốc lá) và viêm/tắc động mạch do xơ vữa động mạch (thường xảy ra ở người bệnh cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa mỡ).
c. Thiếu máu cơ tim
Thiếu máu cơ tim (thiếu máu cơ tim cục bộ) là bệnh lý xảy ra khi lưu lượng máu đến tim bị giảm. Lúc này, tim sẽ không nhận đủ lượng oxy cần thiết cho hoạt động co bóp máu đi nuôi cơ thể. Bệnh làm giảm khả năng bơm của tim, gây tổn thương cho tim, loạn tim và nhồi máu cơ tim.
d. Bệnh van tim hậu thấp
Là bệnh lý viêm tự miễn, thường gặp ở những vùng có khí hậu ẩm ướt, nhiệt đới gió mùa như Việt Nam. Bệnh gây ra bởi nhiễm vi trùng Streptococus beta Hemolytique.
e. Bệnh viêm cơ tim
Là bệnh tim mạch có thể xảy ra ở cả người khỏe mạnh, chưa từng mắc bệnh tim, viêm cơ tim có tỷ lệ đột tử cao nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân gây bệnh là do cá loại siêu vi trùng, hóa chất hoặc sự gia tăng hormon tuyến giáp.
f. Suy tim
Suy tim là tình trạng tim bị yếu, không thể thực hiện chức năng bơm máu đi nuôi cơ thể hiệu quả. Bệnh có 4 mức độ, bao gồm: Suy tim tiềm tàng, suy tim nhẹ, suy tim trung bình, suy tim nặng.
g. Rối loạn nhịp tim
Rối loạn nhịp tim là nguyên nhân của 80% trường hợp đột tử nếu không theo dõi sát sao và chữa trị sớm. Hơn thế nữa, đây là một trong những bệnh lý tim mạch nguy hiểm, gây đau tức ngực, khó thở.
